شأن و فضیلت منتظران واقعی ظهور در آخرالزمان و وظایف ایشان در آن دوران

پیامبر خدا صلى‏ الله‏ علیه ‏و‏ آله:
یا علیّ! وَ اعلَم، أنّ أعجَبَ النّاسِ إیماناً وَ أعظَمَهُم یَقیناً، قومٌ یکُونُونَ فی آخرِ الزّمان، لَم یَلحَقُوا النَّبیّ، وَ حُجِبَ عَنهُمُ الحُجّة، فآمَنُوا بسَوادٍ علی بیاضٍ‌[1]

پایگاه تحلیلی تبیینی رئیس جمهور ما/ رسول خدا - که سلام خدا بر او و خاندان پاکش باد - فرمودند : ای علی ! بدان که عجیب ترین مردم و از نظر ایمانی و عظیم ترین ایشان در یقین ( به خداوند و نشانه های او ) گروهی در آخر الزمان هستند که پیامبر را ندیده اند و حجت خدا نیز از ایشان غایب شده است ، اما آنان هم چنان به سیاهی بر روی سپیدی ایمان دارند .
( یعنی ایمانشان به واسطه ی نوشته های سیاه بر کاغذ های سفیدی است که از پیشینیانشان به یادگار دارند.)
آری ! آنان که حجت خدا را دیدند و به او ایمان آوردند کجا و آنان که هرگز حجت خدا را ندیده اند و او را از نوشته هایشان شناختند ، به او ایمان آوردند ، حضور سبزش را در کنار خود حس نمودند و عمری دم از محبت و ولایتش زدند کجا ؟
آنان که هر لحظه و ساعت ، صدای آسمانی امامشان را شنیده اند و زلال جانشان را در معارف الهی او شسته اند کجا ، شوریدگانی که هر لحظه در عطش انتظار دیدار مولایشان سوخته اند کجا ؟
قطعا خدا گروه دوم را بیشتر دوست می دارد و ثواب و منزلتی بیش از گروه اول برایشان در نظر خواهد گرفت .

در حدیث دیگری وقتی پیامبر (ص) از حضرت قائم (عج) یاد کردند، چنین فرمودند:

طُوبی لِلصابِرینَ فی غَیبَتِهِ! طُوبی لِلمُقیمینَ عَلی مَحَبَّتِهِم! اُولِکَ مَن وَصَفَ اللهُ فی کِتابِهِ فَقالَ: «الَّذینَ یُؤمِنوُنُ بِالغَیبِ»....[2]

خوشا به حال صبر کنندگان در غیبت او! خوشا به حال کسانی که بر محبت ایشان (ائمه) پا برجا می مانند! آنها هستند کسانی که خدا در کتاب خود، ایشان را چنین توصیف کرده است: «کسانی که به غیبت ایمان دارند»....

راستی هم وقتی انسان معجزات و نشانه های حقانیت اهل بیت (ع) را بالعیان مشاهده کند، ایمان آوردنِ به آنها و تسلیم شدن به ایشان، به مراتب ساده تر است از وقتی که انسان این گونه شواهد را مشاهده نکند و با مراجعه به نقل آن در تاریخ و احادیث ایمان آورد و با این حال ایمانش مانند ایمانِ کسی باشد که این چیزها را به چشم خود دیده و با گوشِ خود شنیده است. مردم زمان حضور ائمه (ع) به گونه ای امتحان می شدند و اهل زمان غیبت هم به گونه دیگری مورد امتحان قرار می گیرند. مهمترین ماده امتحانی برای مردم زمان غیبت، همین ایمان به غیبت است. آنقدر ایمان به غیب ارزش دارد که پیامبر (ص) در زمان حیات خویش این گونه افراد را برادرانِ خود خوانده است. یک روز ایشان در جمع گروهی از اصحاب چنین دعا کردند: «اللَّهُمَ لَقِنّی اِخوانی.»: «خدایا، برادرانم را به دیدار من برسان.» و این دعا را دو بار بر زبان آوردند. اصحابی که گرد آن حضرت بودند گفتند: ای رسول خدا، مگر ما برادرانِ شما نیستیم؟ فرمود:

لا، اِنَّکُم اَصحابی؛ وَ اِخوانی قُومٌ فی آخِرِ الزمانِ اَمَنوُا وَ لَم یَرَونی، لَقَد عَرَّفَنیهِمُ اللهُ بِاُسمائِهِم وَ اسماءِ آبائِهِم مِن قَبلِ یُخرِجَهُم مِن اَصلابِ آبائِهِم وَ اَرحامِ اُمَّهاتیهِم. لَاَحَدُهُم اَشَّدُّ بَقِیَهً عَلی دینِهِ خَرطِ القَتادِ فِی اللَّیلَهِ الظَّلَماء اَو کاَلاقابِضِ عَلی جَمرِ الغَضا. اُولِکَ مَصابیحُ الدَّجی؛ یُنجِهِمُ اللهَ مِن کُلِّ فِتنَهٍ غَّبراءَ مَظلِمَهٍ [3]

خیر، شما همنشینان و همراهانِ من هستید، و برادرانِ من گروهی هستند در آخرالزمان که ایمان می آورند با اینکه مرا ندیده اند. خداوند با نامهایشان و نامهای پدرانشان آنها را به من معرفی کرده است قبل از آنکه ایشان را از صُلب پدران و رَحِم مادرانشان خارج سازد (قبل از تولد) ثابت قدم بودن هر یک از آنها در دینِ خود، از تراشیدن خارهای قتاد در تاریکی شب سختتر است یا مانند کسی است که آتش درخت «غَضا» را با دست گرفته است اینها چراغ های روشن کننده در تاریکی هستند که خداوند ایشان را از هر فتنۀ تیره و تاری نجات می دهد.

«غَضا» نام درختی است که چوبِ آن مدت زیادی آتش و حرارت را در خود حفظ می کند و به همین جهت زغال بسیار خوبی دارد. دینداری در زمان غیبت نظیر آن است که انسان آتِش آن درخت را در دستِ خود نگه دارد. و با توجه به اینکه حرارتش مدت زیادی باقی می ماند و بزودی سرد نمی شود، می تواند بیان کننده خوبی از دینداری در زمان غیبت باشد که بسیار کار سختی است و اینچنین دینداری البته آن فضایلی را که در روایات فرموده اند، خواهد داشت. ولی حیف که این گونه افراد بسیار بسیار کمیاب هستند! رسول خدا (ص) می فرمایند:

اِنَّ عَلِیَّ بنَ اَبی طالِبٍ اِمامُ اُمَّتی وَ خَلیفَتی عَلَیها مِن بَعدی، وَ مِن وُلدِهِ لاقائِمُ المُنتَظَرُ الَّذی یَملاُ اللهُ بِهِ الاَرضَ عَدلاً وَ قِسطاً کَما مُلِثَت جَوراً وَ ظُلماً وَ الَّذی بَعثَنی بِالحَقِ بَشیراً اِنَّ الثابِتینَ عَلیَ القَولِ بِهِ فی زَمانِ غَیبَتِهِ لاَعزُ مِنَ الکِبریتِ الاَحمَرِ [3]

حضرت علی بن ابی طالب پیشوای امت من و جانشین من بر امتم پس از من می باشد. و از فرزندانِ اوست آن قیام کننده ای که (خوبان همه) چشم انتظار اویند؛ همان کسی که خداوند به وسیله او زمین را از عدل و داد پُر می کند همانطور که از ظلم و جور پر شده باشد. قسم به آن که مرا به حق بشارت دهنده قرار داد، آنها که در زمان غیبت او بر اعتقاد به او ثابت قدم می مانند از گوگرد سرخ (اکسیر) کمیابتر هستند.

پاداش این گونه افراد با کسانی که در ابتدای هجرت پیامبر (ص) برای پیشبرد اسلام در رکابِ ایشان جنگیده اند و به شهادت رسیده اند، برابری می کند؛ هر یک نفر مطابق با هزار شهید از شهدای جنگ بدر و اُحُد! امام زین العابدین (ع) می فرمایند:

مَن ثَبَتَ عَلی مُوالاتِنا فی غَیبَهِ قائِمِنا، اَعطاهُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ اَجرَ اَلفِ شَهیدٍ مِن شُهَداءِ بَدرٍ وَ اُحُدٍ [4]

کسی که بر ولایت و محبت ما (اهل بیت) در زمان غیبت قائم ما ثابت قدم بماند، خدای عزوجل پاداش هزار شهید از قبیل شهدای جنگ بدر و احد را به او عنایت می فرماید.

اگر انسان قدر و ارزش چیزی را بداند، با میل و رغبت به دنبالِ تحصیل آن می رود و از هر تلاشی برای به دست آوردنِ آن دریغ نمی کند و تحملِ هر ناراحتی و سختی در راه حفظ و نگهداریی آن، برایش راحت می شود. پس خوشا به حالِ کسی که ارزش ایمان به غیب را عمیقاً درک نماید!

حال ای منتظران مهدی ! ای کسانی که مروارید محبت او و پدران پاکش را در دل سفته اید ! ای کسانی که عشق و علاقه ی خود را بر او نثار می کنید ! ای ارادتمندان درگاه پاکش ! قدر خود و محبتتان و علاقه و عشقتان به اهل بیت را بدانید . دست بیعتی دوباره به مولایتان دهید و با او عهد کنید که تا آخرین دم ، بر ولایت و محبتش استوار خواهید ماند و او را یاری خواهید نمود .
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
هر یک از آنان (مومنان واقعی دوره غیبت) اعتقاد و دین خویش را با هر سختی حفظ می کنند چنان که گویی درختان خار مغیلان را در شب تاریک با دست پوست می کنند یا آتش پر دوام را با دست نگاه می دارند. [5]
معلوم می شود آنها با توجه به این قبیل از روایات، علاوه بر افزودن بر تلاش و کوشش، با موانع و مشکلات نیز آشنا می شوند و پیشاپیش آمادگیهای لازم را در خود ایجاد می کنند و درنتیجه در سخت ترین پیشامدها بر ایمان و عقاید خود پای می فشارند و در حد توان به زمینه سازی ظهور کمک می نمایند. امام سجاد(ع) در توصیف مومنان عصر غیبت می فرمایند: مردم زمان غیبت مهدی (ع) که به امامت آن حضرت پای بندند و همواره در حال انتظار ظهور به سر می برند از مردم همه زمانها برترند، زیرا خدا چنان درک و فهم و نیروی تشخیص آنان را قوت می بخشد که غیبت نزد آنان همانند زمان ظهور باشد... آنان به حق اخلاص ورزانند... [6]
انسان دین دار عصر غیبت که دسترسی عادی به امام زمان (عج) ندارد بر اساس درک عقلی و تهذیب اخلاق و اندیشه به یقین والایی دست می یابد و همواره به دفاع از احکام و عقاید دینی می پردازد و این در شرایطی است که اغلب مردم در زرق و برق و لذات مادی خود را غرق ساخته اند و به احکام و ارزشهای دینی و فضیلت های انسانی بی توجه شده اند.

وظایف منتظران در عصر غیبت

بی شک این ارجحیت و فضیلت معتقدین و منتظرین واقعی حضرت صاحب العصر(عج) در گرو عمل به وظایف دینی و مسئولیتهای مربوط به دوران غیبت است که به طور خلاصه این وظایف عبارتند از :
۱– تلاش برای شناخت بیشتر امام عصر (عج)
۲– خودسازی و تهذیب نفس
۳– انتظار فرج امام زمان (عج)
۴– سعی در اصلاح وضع جامعه
۵– حفظ و تحکیم پیوند معنوی با امام عصر (عج)
۶– پیروی از نائب امام زمان(عج) در عصر غیبت
موضوعی که در 21 فروردین 1399 طی سخنرانی امام خامنه ای به مناسبت سالروز میلاد خجسته حضرت موعود(عج) نیز مورد تأکید و توصیه قرار گرفت:

"انتظار، به معنای نشستن و دست روی دست گذاشتن و چشم به در دوختن هم نیست؛ انتظار به معنای آماده شدن است، به معنای اقدام کردن است؛ به معنای این است که انسان احساس کند عاقبتی وجود دارد که میشود به آن دست یافت که برای رسیدن به آن عاقبت بایستی تلاش کند. ما که انتظار فرج داریم، انتظار ظهور حضرت بقیّةالله (ارواحنا فداه) را داریم، باید در این راه تلاش کنیم؛ باید تلاش کنیم در راه ایجاد جامعه‌ی مهدوی؛ هم خودسازی کنیم، هم به قدر توانمان، به قدر امکانمان، دگرسازی کنیم و بتوانیم محیط پیرامونی خود را به هر اندازه‌ای که در وسع و قدرت ما است، به جامعه‌ی مهدوی نزدیک کنیم که جامعه‌ی مهدوی، جامعه‌ی قسط است، جامعه‌ی معنویّت است، جامعه‌ی معرفت است، جامعه‌ی برادری و اخوّت است، جامعه‌ی علم است، جامعه‌ی عزّت است."

از طرفی اگرچه حفظ دین به خاطر شرایطی که آخر الزمان دارد سخت تر است؛ اما در عوض امکانات موجود در آخر الزمان، بسی بیشتر و کامل تر از زمانهای دیگر است. چرا که در هیچ زمانى به اندازه زمان ما، ابزار و وسایلى که بتوان به کمک آنها دین را شناخت فراهم نبوده است. به عنوان مثال، اگر در گذشته شخصى براى استماع حدیثى فرسنگ ها راه بیابان را طى مى نمود، امروز با زدن چند کلید رایانه و یا مراجعه ساده به کتابها و نیز امواج رادیویى و تصویرى، مى تواند به همان اطلاعات دسترسى پیدا کند. این در حالی است که مردم آخر الزمان، ازعقل و هوش بیشترى نیز برخوردارهستند.

حال اگر کسی با همه سختیها و دشواری های زمان غیبت، به لطفِ خدا و دستگیری اهل بیت (ع) بر معرفتِ امام (ع) و قبول ولایت ایشان ثابت قدم شد و از مسیر ایمان خارج نگردید، ایمانش بسیار قیمتی و ارزشمند خواهد بود و از جهتِ اینکه به امامِ غایب و دور از دیدگان ایمان آورده، بر کسانی که زمانِ حضور ائمه (ع) را درک کرده و با دیدنِ نشانه های آشکار، تسلیم شده اند، برتری و فضیلت دارد.

ارجاعات:

[1] كمال الدين , جلد۱ , صفحه۲۸۸ ، حدیث ۸

[2] تفسیر برهان، ذیل آیه 3 از سوره بقره

[3] کمال الدین، باب 25، ح 7

[4] کمال الدین، باب 31، ح 7

[5] - بحارالأنوار، ج 52 ص 256

[6] - کمال الدين ، ج 1، ص 320